Zalipie (województwo małopolskie)

Zalipie
	wieś
	; Chata przed Domem Malarek w Zalipiu
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	dąbrowski
Gmina	Olesno
Liczba ludności (2011)	739
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-263
Tablice rejestracyjne	KDA
SIMC	0825686
	Położenie na mapie gminy Olesno Zalipie
	Położenie na mapie Polski Zalipie
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Zalipie
	Położenie na mapie powiatu dąbrowskiego Zalipie
	50°14′19″N 20°51′36″E/50,238611 20,860000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach

Zalipie – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Olesno.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Zalipie^[3]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0825692	Kozubiec	część wsi
0825700	Nowiny	część wsi
0825717	Stara Wieś	część wsi

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[5]:

Zagroda Felicji Curyłowej nr 135, drewniana:
- dom,
- stajnia,
- stodoła,
- studnia.

Obiekt znajduje się na małopolskim Szlaku architektury drewnianej w Województwie Małopolskim^[6].

Wieś jest znana ze zwyczaju malowania chat. Zwyczaj ozdabiania wiejskich izb kwiecistymi malunkami wywodzi się z końca XIX wieku, kiedy to mieszkanki wsi zaczęły dekorować wnętrza chałup kwiatami wykonanymi z bibułki, wycinankami i pająkami ze słomy wiszącymi u powały oraz malowanymi na ścianach kwiatami. Malowidła wykonywano także na zewnętrznych ścianach budynków, studniach i płotach. W Zalipiu znajduje się obecnie około dwadzieścia malowanych domów^[7].

Zdobnictwo tego rodzaju występowało także w innych wsiach Powiśla Dąbrowskiego na terenie mieszczącym się w widłach Wisły i Dunajca po prawej jego stronie.

Prace zalipiańskich artystek znajdują się m.in. w Zagrodzie Felicji Curyłowej, która jest filią tarnowskiego Muzeum Etnograficznego oraz w Gminnym Ośrodku Kultury „Dom Malarek” w Zalipiu, powstałym w 1978. Z inicjatywy Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie, corocznie organizowany jest konkurs „Malowana Chata” organizowany w weekend po święcie Bożego Ciała, którego zasadniczym celem jest utrzymanie i rozwój tradycji zdobienia domów i budynków gospodarczych, charakterystycznymi motywami kwiatowymi^[8].

Szkoła Podstawowa w Zalipiu
Dom Malarek w Zalipiu
Malowany dom w Zalipiu
Malowany krzyż
Malowany dom gospodarczy
Malowana zagroda w Zalipiu
Zagroda Felicji Curyłowej, przekształcona w muzeum
Malowana studnia z żurawiem
Malowana studnia
Malowany piec
Kwiaty – popularny motyw malarstwa zalipiańskiego
Naczynia z Zalipia

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

U Zalipianek – kawiarnia w Krakowie
Malarstwo ludowe

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 157722
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1584 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
↑ Szlak architektury drewnianej w Województwie Małopolskim.
↑ AnnaA. Bartosz AnnaA., Kolorowe Zalipie, wyd. 5 popr., Tarnów: Muzeum Okręgowe, 2013, ISBN 978-83-62719-72-3, OCLC 883505389 [dostęp 2020-05-13] .
↑ Gmina Olesno. Monografia, Tarnów: S-can Wydawnictwo Katarzyna i Dariusz Kobylańscy, 2015, ISBN 978-83-87785-87-1, OCLC 982603155 [dostęp 2020-05-13] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bartosz A., Bartosz A.: Kolorowe Zalipie. Informator turystyczny. Tarnowskie Regionalne Centrum Koordynacji i Obsługi Turystyki, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, „S-CAN” Wydawnictwo s.c., Tarnów 2001. ISBN 83-87785-16-4.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu (muzeum). muzeum.tarnow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-08)].
Zdobione chaty w Zalipiu w PKF na stronie KronikaRP
Zalipie na portalu Polskaniezwykła

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 157722

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1584 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[Dz.U._29/2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[teryt-4] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[5] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .

[6] Szlak architektury drewnianej w Województwie Małopolskim.

[7] AnnaA. Bartosz AnnaA., Kolorowe Zalipie, wyd. 5 popr., Tarnów: Muzeum Okręgowe, 2013, ISBN 978-83-62719-72-3, OCLC 883505389 [dostęp 2020-05-13] .

[8] Gmina Olesno. Monografia, Tarnów: S-can Wydawnictwo Katarzyna i Dariusz Kobylańscy, 2015, ISBN 978-83-87785-87-1, OCLC 982603155 [dostęp 2020-05-13] .

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]